Η ανάγκη για ώριμη δημοκρατία
Ο πολιτικός χρόνος στα μέσα του φθινοπώρου είθισται να είναι πυκνός, συχνά και δημιουργικός μετά την καλοκαιρινή ραστώνη. Τα πολιτικά κόμματα σε πλήρη διάταξη δυνάμεων αναπτύσσουν τη δραστηριότητα τους, γεμίζουν με γεγονότα το πολιτικό ημερολόγιο τόσο στο κοινοβουλευτικό πεδίο, όσο και στο κομματικό ενώ ποικίλες πολιτικές συνάξεις συνδιαμορφώνουν την ενεστώσα πολιτική παλέτα. Για όσους και όσες βρίσκουν την πολιτική ελκυστική, είναι αναμφίβολα μία ενδιαφέρουσα περίοδος. Το ερώτημα ωστόσο που προκύπτει είναι εάν οι επιδράσεις της συντείνουν και σε μία ποιοτική αντανάκλαση της.
Οι τελευταίες εκλογικές διαδικασίες, εθνικές και τοπικές, ανέδειξαν, με εμφατικό τρόπο μελανά σημεία της δημοκρατίας μας. Η ανοδική καμπύλη του ποσοστού αποχής αποδυναμώνει την ισχύ της δημοκρατίας μας και πρέπει να μας προβληματίσει. Δημοκρατία χωρίς δημοκράτες δεν υφίσταται άλλωστε και χρειάζεται εγρήγορση ώστε να αποφευχθεί η διολίσθηση σε μία μειοψηφική εκδοχή της δημοκρατίας στην οποία λίγοι θα συμμετέχουν και ακόμη λιγότεροι θα συγκινούνται για αυτήν. Η θέση άλλωστε ότι το εκλογικό αποτέλεσμα παράγει άφεση αμαρτιών σε όποιον αθετεί ή παραβιάζει τους δημοκρατικούς κανόνες αποδυναμώνει περαιτέρω παρά ενισχύει την εμπιστοσύνη στη δημοκρατία.
Επιπλέον ερωτηματικά για την ποιότητα της δημοκρατίας μας μπορεί να προκαλεί και η δυνατότητα ανάδειξης στις ηγεσίες κομμάτων προσώπων αφενός άγνωστα μέχρι πρότινος, και το κυριότερο χωρίς κατατεθειμένες πολιτικές θέσεις. Όταν μάλιστα η κάλυψη των δραστηριοτήτων πολιτικών αρχηγών και οι πολιτικές θέσεις διαμοιράζονται μέσα από την τηλεοπτική ζώνη ψυχαγωγικών και όχι ενημερωτικών εκπομπών, η πολιτική κινδυνεύει με εκπτώσεις.
Ο τρόπος αξιολόγησης των πρώην Πρωθυπουργών μπορεί να αξιολογηθεί επίσης ως προβληματικός. Οι ώριμες δημοκρατίες διαθέτουν το θάρρος να αποτιμούν με αντικειμενικότητα και την πάσα δυνατή ειλικρίνεια το έργο των εκάστοτε πρώην. Όχι με αφορισμούς και εύηχα τσιτάτα ταχείας κατανάλωσης. Με σκληρή αλλά δίκαιη κριτική και εξαγωγή συμπερασμάτων με διδακτικό περιεχόμενο για τους επόμενους. Και πάντα με όρους σεβασμού και πολιτικής ευπρέπειας. Η αναγνώριση των θετικών επιτευγμάτων του αντιπάλου συνιστά άλλωστε αρετή και προϋπόθεση συχνά για την δική σου αντίστοιχη επιτυχία.
Ακόμη και η συζήτηση για πιθανές συνεργασίες εξαντλείται συχνά σε παραπολιτικές διαπιστώσεις παρά στην αναζήτηση απαντήσεων στο ερώτημα αν οι όποιες συμπράξεις αντιστοιχούν σε υπαρκτές αγωνίες και ανάγκες των πολιτών ή υπηρετούν σκοπιμότητες και ανομολόγητες επιθυμίες τρίτων από την πολιτική παραγόντων. Εξάλλου, η επικοινωνιακή επίκληση της δυνατότητας πολιτικών συνθέσεων, η ad hoc εργαλειοποίηση της χρονικής συγκυρίας, ως όχημα πολιτικής λήθης, δεν μπορούν να αποτελέσουν σε καμία περίπτωση ενδείξεις ωριμότητας.
Απαιτείται μία επιχείρηση εμπλουτισμού του περιεχομένου της δημοκρατίας μας. Αφήνοντας τα καταστροφικά σημάδια της μεγάλης κρίσης πίσω, είναι καιρός να επιστρέψουμε στα θεμελιώδη αυτά ερωτήματα για την ποιότητα της δημοκρατίας μας και να συμβάλλουμε όλοι σε αυτό. Από την πλευρά μας στο ΠΑΣΟΚ είμαστε έτοιμοι. Η παντελώς άδικη ανάληψη ενός δυσβάστακτου πολιτικού βάρους και το βαρύ πολιτικό τίμημα που κληθήκαμε δυσανάλογα να πληρώσουμε, καλλιέργησε ισχυρά πολιτικά αντιβιοτικά υπεράσπισης των δημοκρατικών κεκτημένων, άσκησης πολιτικής επί τη βάση αρχών και αξιών και όχι εφήμερων προγνώσεων, από ένα υγιώς ανανεωμένο εν πολλοίς πολιτικό προσωπικό, όχι όμως πρωτοφανέρωτο με αποθέματα γνώσης, συνέπειας και σύνεσης.
Οι καιροί θα παραμείνουν δύσκολοι, και ως εκ τούτου απαιτητικοί. Η πολιτική θα είναι πάντοτε ένα πεδίο σκληρών ανταγωνισμών για την πολιτική επικράτηση, όχι όμως αρένα. Για αυτό και έχουμε υποχρέωση να μη ξεχνούμε το στόχο: τη βελτίωση των όρων της καθημερινότητας και μια δικαιότερη κοινωνία. Η ώριμη δημοκρατία είναι αναγκαία συνθήκη. Και θα την επιδιώξουμε.